АНТИКВАРНІ Й АРХЕОЛОГІЧНІ КОЛЕКЦІЇ ТА МУЗЕЇ У ПОЛЬЩІ З 1918 р. – ТЕМАТИЧНИЙ НАРИС
Метою статті є показати складність розуміння процесу формування антикварних й археологічних колекцій та музеїв у Польщі після 1918 р. без висвітлення детальної історії кожної збірки. Польська археологія особливо завдячує їм, оскільки як наукова дисципліна сформувалась у період браку державності, після поділу Польщі. Політика загарбників, нехай і відмінна у різних частинах країни, не сприяла розвитку наукових інституцій, у яких археологи знайшли б підтримку. До 1918 р. на польських землях існували лише приватні колекції та музеї, засновані науковими товариствами чи іншими громадськими організаціями. Державні інституції, які займались збором археологічних памʼяток, з'явилися вже після Першої світової війни.
Історія польської археології, антикварна колекція, археологічні колекція, музей, міжвоєнний період.
Ajewski, K. (2001). Polskie siedziby rodowe – muzea w XIX w. Spotkania z zabytkami, 4. I–VIII (in Polish).
Chwalewik, E. (1916). Zbiory Polskie. Archiwa, biblioteki, galerie, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w zestawieniu alfabetycznym według miejscowości, Stołeczne Miasto Warszawa, 302 (in Polish).
Сhwalewik, E. (1926). Zbiory Polskie. Archiwa, biblioteki, galerie, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, 1–2. Warszawa–Kraków (in Polish).
Gąsiorowski, S. J. Badania polskie nad sztuką starożytną. Relacje podróżników – kolekcjonerstwo – badania naukowe, MCMXLVIII. Kraków, 58 pp. (in Polish).
Jażdżewski, K. (1983). Znaczenie muzeów dla rozwoju archeologii polskie. Muzealnictwo, 26/27, 3–6 (in Polish).
Kostrzewski, J.
(1919–1921). Nieistniejące już zbiory prywatne wykopalisk, Przegląd archeologiczny,
1(3–4),150–151 (in Polish).
Lorentz, S. (Ed.). (1962). Puławy. Warszawa (in Polish).
Malinowski, K.(1970). Prekursorzy muzeologii polskiej. Poznań, 160 pp. (in Polish).
Mikocki, T. (1990). Najstarsze kolekcje starożytności w Polsce: lata 1750–1830. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 123 pp. (in Polish).
Piowcki, K. (1995). Rozwójbadań nadsztuką narodową izagadnieniestarożytnictwa. Warszawa, 57 pp. (in Polish).
Pomian, K. (2002). Archeologia, historia, naród. In R. Uziębło & B. Wawrzykowska (Eds.). Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 140-lecia muzealnych zbiorów archeologicznych. Toruń, 9–15 (in Polish).
Pomian, K. (1996). Kolekcjonerstwo i filozofia. Narodziny nowożytnego muzeum. Drogi kultury europejskiej. Trzy studia. Warszawa, 109–172 (in Polish).
Pomian, K. (2012). Zbieracze i osobliwości. Paryż–Wenecja XVI–XVIII wiek, 400 pp. (in Polish).
Pomian, K. (2010). Przeszłość jako przedmiot wiedzy. Warszawa, 396 pp. (in Polish).
Sadurska, A. (Ed). (1991). Z dziejów miłośnictwa antyku w Polsce. Warszawa, 303 pp. (in Polish).
Szczerba, A. (2011). Przyczynek do kolekcjonerstwa i muzealnictwa polskiego. Wystawy starożytnościw Królestwie Polskim, "Sztuka Polski Środkowej. Studia V", 119–128 (in Polish).
Szczerba, A. (2012). Problem ochrony zabytków archeologicznych na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej pod panowaniem rosyjskim. Łódź, 287 pp. (in Polish).
Treter, M. (1918). Muzea współczesne. Studjum muzeologiczne II. Publiczne zbiory muzealne w Polsce i ich przyszły rozwój. Muzeum Polskie,II, 70 pp. (in Polish).
Tomkiewicz, S. (1916). Obecny stan archiwów i bibliotek w Królestwie Polskim pod okupacją austriacką. Sprawozdania z czynności i posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie, 2(5), 3–15 (in Polish).
Wilder, H. (1905). Polskie archiwa, biblioteki, muzea, zbiory i zbieracze. Rocznik Naukowo-Literacko-Artstyczny (in Polish).
Żygulski, Z. jr. (1962). Dzieje zbiorów puławskich (Świątynia Sybilli i Dom Gotycki). Rozprawy i sprawzdania Muzeum Narodowgo w Krakowie, 3, 367 pp. (in Polish).
Żygulski, Z. jr. (1982). Muzea na świcie: wstęp do muzealnictwa. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 73 pp. (in Polish).
ISSN 2223-1218
The aim of this article is to draw attention to the complexity of the emergence of ancient and archeological collections and museums in Poland since 1918, without exploring the history of each partition. Polish archeology is particularly indebted to them since, as a scientific discipline, it developed during the times of lack of statehood after the partitions of Polish territories. The politics of the invaders, even though different in each partition, did not favor the development of scientific institutions in which archeology could have found support. Till 1918 only individual collections and museums established by scientific societies or other social organizations were developing on Polish grounds. State institutions collecting monuments aroused only after the First World War.
History of Polish archaeology, antiquarian collections, archaeological collections and museums.
Ajewski, K. (2001). Polskie siedziby rodowe – muzea w XIX w. Spotkania z zabytkami, 4. I–VIII (in Polish).
Chwalewik, E. (1916). Zbiory Polskie. Archiwa, biblioteki, galerie, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w zestawieniu alfabetycznym według miejscowości, Stołeczne Miasto Warszawa, 302 (in Polish).
Сhwalewik, E. (1926). Zbiory Polskie. Archiwa, biblioteki, galerie, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, 1–2. Warszawa–Kraków (in Polish).
Gąsiorowski, S. J. Badania polskie nad sztuką starożytną. Relacje podróżników – kolekcjonerstwo – badania naukowe, MCMXLVIII. Kraków, 58 pp. (in Polish).
Jażdżewski, K. (1983). Znaczenie muzeów dla rozwoju archeologii polskie. Muzealnictwo, 26/27, 3–6 (in Polish).
Kostrzewski, J. (1919–1921). Nieistniejące już zbiory prywatne wykopalisk, Przegląd archeologiczny,
1(3–4),150–151 (in Polish).
Lorentz, S. (Ed.). (1962). Puławy. Warszawa (in Polish).
Malinowski, K.(1970). Prekursorzy muzeologii polskiej. Poznań, 160 pp. (in Polish).
Mikocki, T. (1990). Najstarsze kolekcje starożytności w Polsce: lata 1750–1830. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 123 pp. (in Polish).
Piowcki, K. (1995). Rozwójbadań nadsztuką narodową izagadnieniestarożytnictwa. Warszawa, 57 pp. (in Polish).
Pomian, K. (2002). Archeologia, historia, naród. In R. Uziębło & B. Wawrzykowska (Eds.). Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 140-lecia muzealnych zbiorów archeologicznych. Toruń, 9–15 (in Polish).
Pomian, K. (1996). Kolekcjonerstwo i filozofia. Narodziny nowożytnego muzeum. Drogi kultury europejskiej. Trzy studia. Warszawa, 109–172 (in Polish).
Pomian, K. (2012). Zbieracze i osobliwości. Paryż–Wenecja XVI–XVIII wiek, 400 pp. (in Polish).
Pomian, K. (2010). Przeszłość jako przedmiot wiedzy. Warszawa, 396 pp. (in Polish).
Sadurska, A. (Ed). (1991). Z dziejów miłośnictwa antyku w Polsce. Warszawa, 303 pp. (in Polish).
Szczerba, A. (2011). Przyczynek do kolekcjonerstwa i muzealnictwa polskiego. Wystawy starożytnościw Królestwie Polskim, "Sztuka Polski Środkowej. Studia V", 119–128 (in Polish).
Szczerba, A. (2012). Problem ochrony zabytków archeologicznych na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej pod panowaniem rosyjskim. Łódź, 287 pp. (in Polish).
Treter, M. (1918). Muzea współczesne. Studjum muzeologiczne II. Publiczne zbiory muzealne w Polsce i ich przyszły rozwój. Muzeum Polskie,II, 70 pp. (in Polish).
Tomkiewicz, S. (1916). Obecny stan archiwów i bibliotek w Królestwie Polskim pod okupacją austriacką. Sprawozdania z czynności i posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie, 2(5), 3–15 (in Polish).
Wilder, H. (1905). Polskie archiwa, biblioteki, muzea, zbiory i zbieracze. Rocznik Naukowo-Literacko-Artstyczny (in Polish).
Żygulski, Z. jr. (1962). Dzieje zbiorów puławskich (Świątynia Sybilli i Dom Gotycki). Rozprawy i sprawzdania Muzeum Narodowgo w Krakowie, 3, 367 pp. (in Polish).
Żygulski, Z. jr. (1982). Muzea na świcie: wstęp do muzealnictwa. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 73 pp. (in Polish).
ISSN 2223-1218
Науковці Інституту українознавства взяли участь у серії науково-освітніх заходів «Мовознавці актуалізують»
Історичні витоки та виклики новітньої російсько-української війни: матеріали міжнародної наукової конференції у Варшавському університеті
11–12 квітня 2024 р. у Інституті історії Варшавського університету відбулася міжнародна наукова конференція «Stosunki polsko-ukraińskie wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę: konteksty historyczne i współczesne», в якій взяли участь провідні історики та політологи Польщі та України, серед них наші колеги із відділу «Центр дослідження українсько-польських відносин».