ЭЛІТАРНЫЯ МАТЭРЫЯЛЫ З РАСКОПАК ШЛЯХЕЦКІХ СЯДЗІБ І РЭЗІДЭНЦЫЙ XVI–XIХ ст. НА БЕРАСЦЕЙШЧЫНЕ. СПРОБЫ ПАПЯРЭДНЯГА АСЭНСАВАННЯ

Автор
Аляксандр БАШКОЎ
DOI
https://doi.org/10.33402/mdapv.2021-25-249-256
Анотація

У артыкуле выказваюцца меркаванні ў дачыненні да ролі і месца элітарных рэчаў у матэрыяльнай культуры чалавечай супольнасці. Робіцца спроба асэнсаваць сувязь паміж гісторыяй элітарнага саслоўя шляхты і праявамі элітарнай матэрыяльнай культуры ў археалагічных помніках Берасцейшчыны. Разглядаюцца асноўныя падыходы да вывучэння элітарнай культуры ў сферах гуманітарных навук. Выказваецца разуменне сутнасці элітарнай культуры і элітарных матэрыялаў для археолага.

У артыкуле прадстаўлены папярэднія вынікі даследванняў элітарных матэрыялаў з археалагічных калекцый, сабраных аўтарам падчас вывучэння шляхецкіх сядзіб і рэзідэнцый эпохі Новага часу на тэрыторыі паўднёвага захаду Беларусі – сучаснай Берасцейшчыны. Разглядаемыя матэрыялы арганізаваны па функцыянальных групах і спосабам комплекснай дэманстрацыі: адзенне аксэсуары і біжутэрыя, зброя і рыштунак вершніка, сталовыя прыборы і посуд, рэчы для хатняга вольнага часу. Адзначана, што элітарныя матэрыялы з археалагічных калекцый шляхецкіх сядзіб і рэзідэнцый
XVI–ХІХ ст. на Берасцейшчыне, маючы нязначную колькасць у складзе здабытых каллекцый, дазваляюць звярнуць увагу на працэсы сацыяльнай канкурэнцыі ў сярэдзіне самога шляхецкага саслоўя на паўднёвым захадзе Беларусі.

Праведзеныя даследаванні акрэсліваюць перад археолагамі перспектывы паглыбленнага інтэрдысцыплінарнага вывучэння матэрыяльнай культуру шляхецкага саслоўя эпохі Новага часу.

Ключові слова

элітарныя матэрыялы, шляхецкае саслоўе, археалогія, сядзіба, рэзідэнцыя, Новы час.

Повний текст
Завантажити оригінал
Author
Aliaksandr BASHKOU
DOI
https://doi.org/10.33402/mdapv.2021-25-249-256
Annotation

The article presents judgments regarding the role and place of elite things in the material culture of the human community. An attempt is made to comprehend the connection between the history of the elite class of the nobility and the manifestations of elite material culture in the archaeological monuments of the Brest region. The main approaches to the study of elite culture in the humanities are considered. An understanding of the essence of elite culture and elite materials for an archaeologist is expressed.

The article presents preliminary results of studies of elite materials from archaeological collections collected by the author during the study of nobility estates and residences of the Modern period on the territory of the south-west of Brest region. The materials under consideration are organized by functional groups and methods of complex demonstration: clothing accessories and costume jewelry, weapons and equipment of the rider, cutlery and dishes, things for home leisure. It is noted that elite materials from the archaeological collections of nobility estates and residences of the XVI–XIX centuries. in the Brest region, having a small number of extracted callections in the composition, allow us to pay attention to the processes of social competition in the middle of the nobility class itself in the south-west of Belarus.

The conducted research outlines the prospects for archaeologists of an in-depth interdisciplinary study of the material culture of the gentry class of the Modern period.

Keywords
elite materials, nobility, archeology, manor, residence, Modern period.
Оголошення:
Новини:

Депортації на українсько-польському пограниччі 1944-1951 років як об'єкт та суб'єкт культурної пам'яті, історичної політики

14 вересня 2025 р. в  Історико-меморіальному  музеї М. Грушевського у Києві відбувся Всеукраїнський круглий стіл «Повернення історичної пам’яті про українців Закерзоння», співорганізатором якого стали Український інститут національної пам’яті, Інститут українознавства ім. І. Крип’якевича НАН України, Київське товариство депортованих українців «Холмщина» ім. М. Грушевського, Київське товариство «ЛемКиїв». Учасників заходів привітав директор УІНП, кандидат історичних наук Олександр Алфьоров, наголосивши на необхідності активізації пам’ятко-охоронних акцій, пов’язаних із українсько-польськими відносинами у роки Другої світової війни, депортаціями українців Закерзоння в УРСР та північні землі ПНР.

Список осіб, допущених до вступних іспитів до аспірантури

Рішенням Приймальної комісії Інституту українознавства ім. І. Крип’якевича НАН України до вступних іспитів до аспірантури допущені наступні особи.