Gwara jako niematerialne dziedzictwo kulturowe. Na przykładzie gwar polskich na Bukowinie i w Naddniestrzu
Автор
Helena Krasowska
DOI
10.33402/DSSG.2024-445-461
Анотація
Аutorka przybliża pojęcie niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a szczególnie pojęć dotyczących języka. Zostały zaprezentowane kategorie występowania gwar polskich na Bukowinie i w Naddniestrzu. Przybliżono opis charakterystyki gramatycznej polskich gwar na Bukowinie oraz podano przykład idiolektu polskiego w Naddniestrzu. Przeprowadzone badania terenowe wśród Polaków na Bukowinie oraz w Naddniestrzu, dokonane analizy naukowe dowodzą faktu zanikania odmiany gwarowej języka polskiego, a raczej idiolektów poszczególnych osób w Naddniestrzu, w odróżnieniu od Bukowiny, gdzie można mówić o „wyspowym” jej charakterze, a w niektórych wioskach również o jej całkowitym zaniku.
Ключові слова
Gwary polskie, Bukowina, Naddniestrze, Polacy w Naddniestrzu, Polacy na Bukowinie, niematerialne dziedzictwo kulturowe, projekty NPRH.
Повний текст
Завантажити оригінал
Author
Helena Krasowska
DOI
10.33402/DSSG.2024-411-422
Annotation
Przedmiotem rozważań jest podkreślenie wartości słowników regionalnych jako ważnego wykładnika dziedzictwa językowego i kulturowego. Łącząc słowo, pamięć i wyobraźnię jako składniki stanowiące podstawę różnorodności semantycznej, wpisują się w ogólną koncepcję dialektologii jako nauki i jej założeń metodologicznych ze sposobem przedstawiania i interpretowania materiału gwarowego w formie werbalnej i wizualnej. Wypełniają ważną społecznie misję ratowania obrazu językowego i kulturowego „małej ojczyzny” oraz budowania świadomości społecznej zamkniętej w tożsamości regionalnej. Podstawą analizy są wybrane słowa i ich wyobrażenia pojęciowe wydzielone z wypowiedzi gwarowych 2500 osób z 636 wsi środkowo-wschodniej Polski.
Keywords
regionalny
słownik gwarowy, gwara, słowo, obraz, pamięć.
Full text
Download the original
Оголошення:
Новини:
Подяка Наукового центру Сухопутних військ
28 серпня 2025 р. начальник Наукового центру Сухопутних військ
Національної академії сухопутних військ України ім. Гетьмана Петра
Сагайдачного вручив подяку нашому колезі, професору Миколі Литвину, який
впродовж багатьох років досліджував історію Закладу,
узагальнював міжнародну військово-політичну допомогу воюючій Україні, читав спецкурс з історії геополітики.
Вивчати трагедію Волині, вшановувати загиблих
Українці
та поляки повинні не лише ретельно пізнавати драматичне минуле, але й
вшановувати пам'ять десятків тисяч загиблих на Волині у 1943-1944 рр.
27 серпня 2025 р. співробітники Центру дослідження українсько-польських відносин Інституту українознавства ім. І. Крип'якевича, професор
Микола Литвин та старший дослідник Любомир Хахула віддали шану
українцям у селі Красний Сад (квітень 1943 р.) і полякам у селі
Порицьк/Павлівка (липень 1943 р.) - жертвам братовбивчої війни. Вказана
проблема неодноразово порушувалася науковцями Центру в індивідуальних
та колективних працях.